pytania na egzamin magisterski SWPS

anka · Dołączył: 07 Paź 2008 Posty: 16 Przeczytał: 0 tematów

Jakie są wady i zatety planu badawczego z powtarzanym pomiarem?

Plan eksperymentalny umożliwia poddanie każdej osoby z próby oddziaływaniom eksperynentalnym we wszystkich warunkach, tzn. jeżeli badacz chce dokonać oceny wpływu czynnika A (np "lek") o p wartościach (dawki lub okresy podawania leku) na zmienną zależną ("poziom lęku") u pacjentów z depresją, to badaniemusi być tak zaplanowane i przegrupowane, by każdy pacjent był poddany oddziaływaniu leku redukującego lęk w kolejnych p okresach. Plany, które zakładają taki tryb postępowania badawczego noszą nazwę planów z powtarzaniem pomiarów zmiennej zależnej. Mogą to być plany jednoczynnikowe zakładające powtarzanie pomiarów albo plany wieloczynnikowe.
powtarzanie pomiarów oznacza tylko jeden pomiar zmiennej zależnej na wszystkich p poziomach czynnika A czy kombinacji poziomów pq czynników A i B itd. przeprowadzonych na jednej osobie badanej.
Najbardziej podstawowe plany z powtarzaniem pomiarów zmiennej zależnej:
1. plan jednoczynnikowy (A) z powtarzaniem pomiarów zmiennej zależnej (n=1)
2. plan dwuczynnikowy (AB) z powtarzaniem pomiarów zmiennej zależnej w obrębie czynnika B (n>1)

Zalety:
Badacz może kontrolować wpływ zmiennych ubocznych na zmienną Y poprzez dobór do grup porównawczych osób o tych samych wartościach zmiennych ubocznych, np. wieku, płci, miejsca zamieszkania, wykształcenia itp. Przy zmiennych tu wymienionych badacz nie będzie miał większych problemów z takim dobraniem osób, by otrzymać jednorodne grupy. Niestety nie będzie to łatwe, jeżeli zmiennymi ubocznymi będą takie zmienne jak: iloraz inteligencji, samoocena, lęk, siła ego itp. Najlepszą metodą w takim wypadku będzie przeprowadzenie pomiarów zmiennej zależnej w tej samej grupie osób, kolejno na poszczególnych poziomach czynnika A. Będą to zatem porównania wewnątrzgrupowe. Poszczególne osoby będą poddawane oddziaływaniom eksperymentalnym w różnych warunkach. W ten sposób możemy uzyskać dużą jednorodność grup.

Wady:
Trudności techniczne jakie napotyka badacz przeprowadzający badanie eksperymentalne wg planów z powtarzaniem pomiarów zmiennej zależnej na tych samych osobach. zasadniczo można wyróżnić 2 podstawowe trudności, które są konsekwencją tego, że każda osobabadana znajdzie się w p warunkach eksperymentalnych:
+ pomiary zmiennej Y nie będą niezależne. Będą one ze sobą w jakimś stopniu skolerowane i to jest główna przyczyna kłopotów metodologicznych badaczy sięgających po tego typu plany eksperymentalna.
+ w odniesieniu do niektórych zmiennych zależnych może wystąpić efekt sekwencujny, e. serii, e. przeniesienia, e. transferu, e. zmęczenia, e. wprawy czy e. wyuczenia. Wynik pomiaru zmiennej Y w odniesieniu do i-tego poziomu czynnika A może być zależny od wyniku pomiaru tej samej osoby w odniesieniou do poprzedzającego go i-1 poziomu. Zapewne "czas reakcji" jako zmienna zależna jest wolny od e. wyuczenia, ale rozwiązywanie tego samego testu korektorskiego w p warunkach - na pewno nie. Co prawda, można się pozbyć efektu serii, jeżeli sensowne i możliwe jest losowe eksponowanie poziomów czynnika A (losowy porządek ekspozycji poszczególnych warunków eksperymentalnych, inaczej mówiąc, poziomów czynnika A) każdej osobie badanej oddzielnie (zgodnie z drugą zasadą randomizacji). Jest to jednak niewygodne. Jeżeli mamy p=3 poziomy czynnika A, to badacz musiałby uwzględnić 3! (3 silnia: 1*2*3=6) możliwych porządków ekspozycji poziomów czynnika A (przy większej liczbiepoziomów czynnika A, staje się to jeszcze dużo bardziej skomplikowane).

Źródło: Brzeziński