pytania na egzamin magisterski SWPS

Besos · Dołączył: 19 Mar 2009 Posty: 2 Przeczytał: 0 tematów

33. RODZAJE WPŁYWU SPOŁECZNEGO

Definicje
Wpływ społeczny – wszystko to co w rzeczywistości społecznej jest efektem oddziaływania sytuacji społecznych. Jest to celowe lub niecelowe wpływanie ludzi na siebie, w wyniku którego następują określone zmiany zarówno w myśleniu, odczuwaniu i działaniu.

Według B. Wojciszke wpływ społeczny to proces w wyniku, którego dochodzi do zmiany zachowania, opinii lub uczuć człowieka w skutek tego co robią, myślą lub czują inni ludzie.
Wojciszke wyróżnia 3 kategorie wpływu społecznego:
1. NAŚLADOWNICTWO – przejmowanie i odtwarzanie zachowań innych ludzi we własnych zachowaniach
2. KONFORMIZM – uleganie faktycznemu lub wyobrażonemu naciskowi większości
3. POSŁUSZEŃSTWO WOBEC AUTORYTETU - podporządkowanie się poleceniom lub sugestiom ludzi, którzy dysponują władzą lub są autorytetem dla nas dla daje jednostki.

Według D.T Kenrick w.s to zmiana w zachowaniu spowodowana prawdziwym lub wyobrażonym naciskiem ze strony innych. Kenrick wyróżnia 3 kategorie;
1. KONFORMIZM – dostosowanie się do otoczenia
2. ULEGŁOŚĆ – zmiana zachowania na prośbę lub życzenie innych
3. POSŁUSZEŃSTWO – rodzaj uległości jako reakcja na polecenie osoby będącej autorytetem dla danej jednostki

WPŁYW INNYCH NIE MUSI BYĆ FAKTYCZNY – MOŻE BYĆ JEDYNIE WYOBRAŻONY.

Rodzaje wpływu społecznego:

- INFORMACYJNY WPŁYW SPOŁECZNY – przejawia się w konformizmie informacyjnym (wewnętrznym), polega na dostosowywaniu swoich zachowań i poglądów do zachowań innych ludzi. Wpływ uwidacznia się np. w sytuacjach dla jednostki nowych, wątpliwych, niepewnych, krytycznych – jednostka zaczyna postrzegać innych ludzi jako źródło informacji co do tego, jak ma się zachować. Im sytuacja jest bardziej niepewna dla jednostki tym bardziej jest ona skłonna do kierowania się zachowaniem innych = społeczny dowód słuszności.
Informacyjny wpływ społeczny kończy się zwykle prywatną akceptacją, gdy ludzie prawdziwie wierzą w to, co inni mówią i robią. Istnieje większa skłonność do wykorzystywania drugiego człowieka jako źródła informacji wtedy, gdy sytuacja (a więc i to, co należy robić) jest niejasna. Wykorzystywanie innych jako źródła informacji może się jednak nie powieść. Dzieje się tak na przykład wtedy, gdy ludzie popadają w panikę dlatego, że inni poddają się panice. Indukowanie może pojawić się wtedy, gdy emocje i zachowania szybko rozprzestrzeniają się w dużej grupie. Przykładem jest zjawisko psychozy tłumu. Możemy najlepiej się uchronić przed niewłaściwym wykorzystaniem innych jako źródła informacji poprzez sprawdzanie, czy informacje, które od nich otrzymujemy, nie są sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem i naszymi zasadami moralnymi.

- NORMATYWNY WPŁYW SPOŁECZNY - dostosowanie się do wymagań większości w wyniku wywierania przez większość presji bezpośredniej lub jedynie wyobrażonej. Dostosowanie do norm społecznych czyli ukrytych lub jasno sprecyzowanych reguł grupy dotyczących akceptowanych zachowań, wartości i przekonań jej członków. U podłoża najczęściej leży potrzeba akceptacji i lubienia.
Ludzie będą podporządkowywać się innym z powodów normatywnych nawet wtedy, gdy wiedzą, że to, co robią, jest niewłaściwe. Normatywny wpływ społeczny zwykle kończy się publicznym konformizmem, lecz nigdy prywatną akceptacją idei czy zachowań innych ludzi.
Brak reakcji na wpływy normatywne może być bardzo bolesny w skutkach. Naciski normatywne działają na wielu poziomach życia społecznego. Wpływają na to, co mamy w zwyczaju jeść, na nasz image, nasze hobby itd. One promują poprawne (grzeczne) zachowanie w społeczeństwie i mogą też pośredniczyć w zmianach społecznych. Specjalnym typem konformizmu jest bezrefleksyjne podporządkowanie się. Działamy wtedy tak, jakbyśmy byli pod wpływem automatycznego pilota. Nigdy nie kwestionujemy i nigdy nie myślimy o normach społecznych, jak na przykład norma wzajemności, którym się podporządkowujemy. (sztandarowy eksperyment – „Porównanie długości linii” przeprowadzony przez Ascha w 1956)

- POSŁUSZEŃSTWO – przejawia się w uległości wobec osób będących autorytetem, lub dysponujących władzą. Posłuszeństwo wobec autorytetu widać ujawniło się np. w badaniu Stanleya Miligrama z 1974, którym połączone naciski informacyjne i normatywne spowodowały wysoki poziom posłuszeństwa wobec prowadzącego badanie, mimo, że wiązało się to z zadawaniem bólu innemu członkowi eksperymentu.

Teoria wpływu społecznego określa, w jakich warunkach jest najbardziej prawdopodobne ujawnienie się normatywnego wpływu społecznego, a mianowicie poprzez odwołanie się do siły, bezpośredniości i liczby członków grupy. Jesteśmy najbardziej skłonni zachować się konformistycznie, gdy zależy nam na grupie, gdy członkowie grupy są jednomyślni w swoich przekonaniach i zachowaniach i gdy grupa liczy co najmniej trzy osoby albo więcej osób. Możemy się opierać niewłaściwemu konformizmowi z powodów normatywnych, będąc bardziej rozważnymi wobec presji normatywnej i poprzez zarabianie (w czasie) na kredyt zaufania ze strony grupy, której członków cenimy. I wreszcie, może się też w pewnych warunkach pojawić wpływ mniejszości, gdy mniejszość członków grupy wpływa na przekonania i zachowanie większości.

Eliot Aronson „Psychologia społeczna. Serce i umysł” Rozdział VII: Konformizm: wpływanie na zachowanie.
Czesław Pałka „Wpływ społeczny”