pytania na egzamin magisterski SWPS

Maxivitt

Co dla rozumienia zachowania się człowieka wniosła psychologia ewolucyjna?

rooles · Dołączył: 09 Lut 2006 Posty: 15 Przeczytał: 0 tematów

Ania S. · Gość

Biologia ewolucyjna przeszła wiele etapów. Na długo przed Darwinem podejrzewano, że organizmy ewoluują, to znaczy zmieniają się z upływem czasu. Brakowało natomiast teorii procesów przyczynowych, która tłumaczyłaby, jak dochodzi do zmian organicznych. Ta teoria, teoria doboru naturalnego, była głównym wkładem Darwina do biologii ewolucyjnej. Dotyczyła ona trzech podstawowych czynników: zróżnicowania, dziedziczenia oraz doboru.
Z doborem naturalnym mamy do czynienia, kiedy pewne warianty cech dziedzicznych prowadzą do większego sukcesu reprodukcyjnego niż inne. Krotko mówiąc, dobór naturalny jest pochodna zmian powstałych w wyniku różnicującego sukcesu reprodukcyjnego pewnego wariantu dziedzicznego.
Teoria doboru naturalnego nadała naukom biologicznym jednorodność i odpowiedziała na kilka pytań. Po pierwsze wyjaśniła proces przyczynowy, poprzez który w dłuższym czasie zachodzi modyfikacja struktur organicznych. Po drugie wyjaśniła, jak powstają nowe gatunki. Po trzecie, umieściła wszystkie gatunki żywych stworzeń w jednym w jednym drzewie genealogicznym i pokazała miejsce człowieka w wielkim porządku natury.
Dla wielu biologów poważna przeszkodą było to, że Darwin nie stworzył przekonującej teorii dziedziczenia. Uzupełnienie tej luki nastąpiło, kiedy praca Gregora Mendela doczekała się uznania i włączono ją do Darwinowskiej teorii doboru naturalnego, tworząc w ten sposób ruch naukowy zwany Nowa syntezą. Zgodnie z tą teorią, dziedziczenie nie polega na „mieszaniu” cech obojga rodziców, lecz na przekazywaniu potomstwu cech jednostkowych. Geny podstawowa jednostka dziedziczenia, są przekazywane w osobnych pakietach, które nie mieszają się, lecz przechodzą nietknięte z rodziców na dziecko. Teoria dziedziczenia cech jednostkowych uzupełniła Darwinowską teorię doboru naturalnego o brakujący składnik.
Idąc tropem Nowej syntezy, dwóch biologów europejskich, Konrad Lorenz i Nikolaas Tinberger, zapoczątkowało nowy kierunek, zwany etologią, zmierzający do wyjaśnienia zachowań zwierzęcych w kontekście ewolucyjnym przez analizę pochodzenia i funkcji zachowania. Wpajanie wizerunku matki przez kaczęta zwiększa szansę ich przetrwania, bo dzięki temu trzymają się blisko niej. Etologowie zmusili psychologów do uwzględnienia roli biologii w zachowaniu człowieka.
W roku 1964 teoria doboru naturalnego została przeformułowana w rewolucyjnych artykułach opublikowanych przez Williama D. Hamiltona. Jego zdaniem proces doboru naturalnego nie polega na prostym przekazywaniu cech dziedzicznych lecz na dostosowaniu łącznym, w którym bierze się pod uwagę również reprodukcyjny sukces organizmów spokrewnionych, mierzony stopniem pokrewieństwa. Teoria dostosowania łącznego pozwoliła lepiej zrozumieć proces doboru naturalnego, widziany „z punktu widzenia genu”. Rozwiązała również problem altruizmu, tłumacząc, dlaczego żywe organizmy gotowe są ponosić koszty, pomagając innym osobnikom, jeżeli te osobniki noszą kopie tych samych co one genów.
W roku 1966 George Williams opublikował klasyczne dzieło Adaptation and Natural Selection (Adaptacja a dobór naturalny), które przyniosło trojaki rezultat. Po pierwsze doprowadziło do zarzucenia teorii doboru grupowego, zgodnie z którą ewolucja mechanizmów adaptacyjnych następuje w toku różnicującej reprodukcji grupowej, przynoszącej korzyści danej grupie. Po drugie spopularyzowało rewolucje Hamiltona, przekładając matematyczną teorię dostosowania łącznego na język bardziej zrozumiały dla większości biologów. Po trzecie dostarczyła rygorystycznych kryteriów wyodrębniania i identyfikowania adaptacji, takich jak skuteczność, wiarygodność i precyzja. W roku 1972 Robert Triivers, nawiązując do prac Hamiltona i Williama, przedstawił trzy istotne teorie, które zachowały swoją wagę po dziś dzień: teorię wzajemnego altruizmu, teorię inwestycji rodzicielskiej oraz teorię wyjaśniającą konflikt pokoleń.
W roku 1975 Edward O. Wilson opublikował książkę Sociobiologi: A New Synthesis (Socjobiologia: nowa synteza), w której podjął próbę dokonania syntezy głównych kierunków biologii ewolucyjnej oraz nadawania jej wyrazistej nazwy. Książka wywołała burzę polemik.
Opór przeciwko książce Wilsona, jak również stosowaniu teorii ewolucji do tłumaczenia ludzkich zachowań, w znacznej części wynika z kilku nieporozumień. Ale wbrew temu nie oznacza, że zachowanie ludzkie jest zdeterminowane genetycznie albo niezmiennie. Nie wynika z niej, że żywe organizmy muszą być obdarzone wybitnymi zdolnościami matematycznymi, aby wyliczyć stopień pokrewieństwa genetycznego. Nie zakłada, że osiągnięty obecnie stopień rozwoju jest optymalny. I nie wynika z niej, że ludzie kierują się w swoim postępowaniu chęcią maksymalizacji reprodukcji swoich genów.
Kiedy w dziedzinie biologii ewolucyjnej dokonały się wszystkie wymienione wyżej przemiany, psychologia także się zmieniła, w taki sposób aby mogła nastąpić jej integracja z teoria ewolucji. Dwie kluczowe teorie dotyczące psychologii człowieka, powstały wkrótce po opublikowaniu dzieła Darwina, wykazują wyraźne wpływy idei ewolucyjnych. Zygmunt Freud zwróciła uwagę na kwestie walki o byt oraz seksualność, co odpowiedziało Darwinowskiemu rozróżnieniu na dobór naturalny i płciowy. W roku 1890 William James opublikował książkę Princliples of Psychology (Zasady psychologii), w której dowodził, że ludzie wyposażeni są w liczne instynkty.
Jednak w latach dwudziestych XX wieku amerykańska psychologia odwróciła się od koncepcji ewolucyjnych i została zdominowana przed radykalny behawioryzm. Jednak w latach sześćdziesiątych zaczęła narastać liczba badań empirycznych kwestionujących zasadnicze prawa uczenia się. Hary Harlow wykazał, że małpy nie przywiązują się do „matki” sporządzonej z drucianej siatki, choć otrzymują od niej pożywienie. John Garcia udowodnił, że żywe organizmy jednych rzeczy- takich jak unikanie pożywienia, po którym pojawia się choroba- uczą się szybko i łatwo. Nagromadzenie tych spostrzeżeń doprowadziło do rewolucji poznawczej, na skutek której znowu doceniono wagę „zaglądania ludziom do głowy”. Rewolucja ta opiera się na metaforze komputerowej – opis mechanizmów psychicznych przybiera formę przetwarzania komputerowego, z danymi jako materiałem wejściowym, przekształcaniem informacji za pomocą wyspecjalizowanych procedur oraz zachowaniem jako wynikiem przetwarzania.
Myśl, że istoty ludzkie mogą przychodzić na świat specjalnie wyposażone, przygotowane do przetwarzania tego a nie innego rodzaju informacji, stworzyła grunt dla psychologii ewolucyjnej, która stanowi prawdziwą syntezę współczesnej psychologii oraz biologii ewolucyjnej.

moi · Gość

sory, ale ten drugi post jest totalnie od czapy. to jest opis hisoryczny a nie odpowiedz na pytanie...

Gość

[link widoczny dla zalogowanych]

LeOgAhEr · Gość

I Love you girls

Buy

knopi · Dołączył: 07 Paź 2007 Posty: 1 Przeczytał: 0 tematów

Opracowanie iestety nie moje, ale całkiem mądre:

Psychologia ewlucyjna stara się wytłumaczyć ludzkie zachowania i doświadczenia za pomocą teorii ewolucji biologicznej i kulturowej. Nauką tą zaczęli się zajmować David Buss, Leda Cosmides, John Tooby. Psychologia ewolucyjna podejmuje próbę opisania różnych aspektów ludzkiego życia. Psychologowie ewolucyjni zakładają, że przynajmniej część naszych zachowań jest dziedziczona genetycznie. Niektóre z tych założeń dowodzona jest przez szereg badan prowadzonych na populacjach spokrewnionych i niespokrewnionych. Jedną z częściej eksploatowanych badawczo kategorii są bliźnięta jednojajowe wychowywane w różnych środowiskach społecznych. Dzięki tego typu badaniom uzyskuje się informacje na temat zachowania dziedziczonego, niezależnie od otoczenia społeczno-kulturowego. Innym ciekawym obszarem badawczym są porównania statystyczne relacji rodziców wobec dzieci (np. zchowan patologicznych w rodzinach, dzieciobójstwa) w rodzinach naturalnych i zastępczych.
W psychologii ewolucyjnej zakłada się, że istotą ludzkiej natury odróżniającej człowieka od innych zwierząt jest istnienie w jego mózgu skomplikowanych mechanizmów psychicznych wykształconych w toku ewolucji. Te ukształtowane mechznizmy psychiczne służące do radzenia sobie z problemami związanymi z przetwarzaniem informacji stanowiły podstawę dla badań z zakresu psychologii poznawczej.
Na postęp w dziedzine ewolucyjnego podejścia do ludzkich zachowań istotny wpływ miały także badania etologiczne, czyli doyczące zachowania zwierząt, których pionierami byli Konrad Lorentz, Niko Tinbergen i Karl von Frisch. Dzięki ich badaniom zawdzięczamy wzbogacenie naszej wiedzy o takie obszary, jak łańcuch zachowań, bodźce kluczowe:
-pojęcie instyktu (Tienbergen): "(...) hierarchicznie zorganizowany mechanizm nerwowy, podatny na przyjęcie określoych bodźców wewnętrznych i zewnętrzych przygotowywujących jego akcję, wyzwalających i kierujących nią, mechanizm reagujący na nie skoordynowanymi ruchami przyczyniającymi się do podtrzymania osobnika i gatunku"
-wrodzony mechanizm wyzwalający: wychwytywanie bardzo prostych bodźców znajdujących się w bardzo specyficznej konfiguracji; udział tego mechanizmu w regulacji zachowania zmniejsza się wraz ze stopniem zaawansowania ewolucyjnego ustępując miejsca formom zachowania nabywanym na drodze uczenia się. U człowieka przykładem jest schemat dzicięcości - zachowania opiekuńcze wyzwalane przez takie cechy osoby jak cofnięta część twarzowa, duże oczy, zaokrąglona głowa.
-popęd: stan funkcjonalny OUN wywołany narastającą potrzebą biologiczną, wyrażający się podniesieniem ogólnego poziomu aktywacji oraz zwiększającym się prawdopodobieństwe uruchomienia akcji ruchowej. Im wyższe pobudzenie ośrodków popędowych, tym niższe natężenie bodźców wystarcza do wywołania reakcji.
Okazało się, że zachowaniami zwierząt rządzą skomplikowane reguły, których nie da się wyuczyć. Muszą zatem być przekazywane z pokolenia na pokolenie za pośrednictwem biologicznych nośników dziedziczności. Tak więc wiele badań ukazało wpływ dziedziczności na zachowanie. Ponadto przeszłe skutki doboru naturalnego określonych genotypów ukształtowały nasze obecne zachowania, nasz styl życia wraz ze wszystkimi jego wygodami stanowi rezulat tego doboru. Także w ewolucji naszego gatunku dobór naturalny sprzyjał dwóm formom przystosowania: dwunożności i encefalizacji (ewolucyjny proces prowadzący do koncentracji komórek nerwowych - neuron - w przedniej części ciała zwierzęcia, związany z wykształceniem się głowy i powstaniu mózgu), obie umożliwiły rozwój cywilizacji ludzkiej. Oprócz odkrycia genu, dzięki któremu możliwe jest dziedziczenie cech przodków, zdolności behawioralno-poznawczych dowiedziono, że środowisko także wpływa na rozwój osobniczy.
Psycholgia ewolucyjna przyczyniła się także do wyjaśniania takich zachowań jak np. altruizm. Hamilton (1663) uważał, że osobniki noszące ten sam gen pomagają sobie, ich zachowania altruistyczne są przystosowawcze, służą przetrwaniu tych osobników, rodu. Również psychologowie ewolucyjni prowadzili badania, by wyjaśnić, jak u ludzi w trakcie ich długiej walki o przetrwanie ewoluowało to, co starali się przezwyciężyć, jak unikali drapieżników.
Badania pokazują, jak ludzki umysł ewoluował i dzięki temu wygenerował zachowania służące celom przystosowawczym.