Andrzej bujanwicz |
Wysłany: Sob 19:19, 27 Lip 2013 Temat postu: praca.mgr |
|
S..Ś...i..j P...A,,,Ł...E K,,.,ó...r...w,,,,o |
|
dominika |
Wysłany: Nie 0:39, 02 Lis 2008 Temat postu: nowe pytanie 6. poznawcze i cechowe ujęcie osobowości |
|
Cechowe podejście do osobowości
Podstawową jednostką opisu jest cecha; czynnik; wyodrębniona na podstawie analizy czynnikowej. Nie ma zgodności czy cecha jest predyspozycją do reagowania w określony sposób czy też rzeczywistym zachowaniem. Jednak odwołując się do pojęcia cechy nie jesteśmy wstanie wyjaśnić zachowania danej jednostki. Liczba i jakość wyodrębnionych cech/czynników jest bardzo arbitralna (zależy w dużej mierze od odgórnie przyjętych przez badacza hipotez).
Dwa najbardziej popularne modele cechowe; 3 i 5 czynnikowe.
3 cechowy model Eysenka; PEN (psychotyczność, ekstrawersja, neurotyczność).
5 czynnikowy model; Wielka Piątka (ekstrawersja, neurotyczność, otwartość na doświadczenie, ugodowość, sumienność).
Poznawcze podejście do osobowości
Skupia się na osobie jako całości. Teoretycy podejścia poznawczego widzą człowieka jako podmiot poznający świat i siebie, jako system pobierający, przetwarzający i integrujący informacje. Interesują się swoistym dla człowieka sposobem konstruowania zdarzeń (wytwarzaniem znaczeń, schematy poznawcze) oraz stylem działania. Szukają odpowiedzi na pytanie jak człowiek funkcjonuje, jakie procesy poznawcze, afektywne decydują o podejmowaniu przez człowieka określonych działań, o występowaniu różnic między ludźmi. Koncentrują się na pojęciu JA; obrazie własnej osoby. JA odpowiedzialne jest za nadawanie całościowego sensu naszym doświadczeniom, tworzenie naszego stosunku do rzeczywistości, samoregulacji i kontroli, dzięki czemu człowiek może wywierać wpływ na środowisko.
W ujęciu poznawczym osobowości pełni funkcje: odzwierciedlania rzeczywistości, generowania, przewidywania i tworzenia programów działań, kontroluje motywację i uczucia, kontroluje bieżące zachowanie. Nadrzędne funkcje osobowości: adaptacja psychologiczna i integracja psychologiczna (poczucie ciągłości w czasie i przestrzeni) |
|